ޓޫރިޒަމުން ލިބޭ އާމްދަނީން ބޭންކަށް ވަންނަނީ ދެބައިކުޅަ އެއްބައި

މޯލްޑިވްސް މަނިޓަރީ އޮތޯރިޓީ (އެމްއެމްއޭ) ގެ ހިސާބުތަކުން ދައްކާގޮތުގައި، ޓޫރިޒަމުން ރާއްޖެއަށް ލިބޭ ފައިސާގެ ތެރެއިން ބޭންކިން ނިޒާމުގެ ތެރެއަށް ވަދެފައިވަނީ 52 އިންސައްތައެވެ.

އެމްއެމްއޭ އިން އާންމުކޮށްފައިވާ ތަފާސްހިސާބުތަކަށް ބަލާއިރު، 2023 ވަނަ އަހަރު ޓޫރިޒަމް ދާއިރާއިން ރާއްޖެއަށް ލިބުނު ޖުމްލަ އާމްދަނީއަކީ 4.5 ބިލިއަން ޑޮލަރެވެ. މިއީ 2019 ވަނަ އަހަރު ލިބުނު 3.4 ބިލިއަން ޑޮލަރާ އަޅާބަލާއިރު 34 އިންސައްތައިގެ އިތުރުވުމެކެވެ. ނަމަވެސް، 2023 ވަނަ އަހަރު ލިބުނު ޖުމްލަ އާމްދަނީގެ ތެރެއިން ރާއްޖޭގެ ބޭންކުތަކަށް ޖަމާކޮށްފައިވަނީ 2.3 ބިލިއަން ޑޮލަރު ނުވަތަ 52 އިންސައްތައެވެ. މިއީ 2019 ވަނަ އަހަރާ އަޅާބަލާއިރު ދަށް އަދަދެކެވެ. އެ އަހަރު ލިބުނު އާމްދަނީގެ 74 އިންސައްތަ ނުވަތަ 2.5 ބިލިއަން ޑޮލަރު ވަނީ ބޭންކުތަކަށް ޖަމާކޮށްފައެވެ.

އެމްއެމްއޭގެ ހިސާބުތަކުން އިތުރަށް ދައްކާގޮތުގައި، 2023 ވަނަ އަހަރު ޓޫރިޒަމް ދާއިރާއިން ބޭންކުތަކަށް ގަނެފައިވަނީ 68 މިލިއަން ޑޮލަރެވެ. މިއީ އެ އަހަރު ޓޫރިޒަމުން ލިބުނު ޖުމްލަ އާމްދަނީގެ 3 އިންސައްތައެވެ. 2019 ވަނަ އަހަރާ އަޅާބަލާއިރު މިއީ ވެސް ދަށް އަދަދެކެވެ. އެ އަހަރު ބޭންކުތަކަށް ޓޫރިޒަމް ދާއިރާއިން 152.5 މިލިއަން ޑޮލަރު ނުވަތަ އެ އަހަރުގެ ޖުމްލަ އާމްދަނީގެ 6 އިންސައްތަ ވަނީ ގަނެފައެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، އެމްއެމްއޭ އިން ބުނެފައިވާ ގޮތުގައި ބޭންކުތަކުގައި ރައްކާކުރާ ބޭރު ފައިސާގެ އަދަދު 2019 ވަނަ އަހަރާ އަޅާބަލާއިރު 2023 ވަނަ އަހަރު އިތުރުވެފައިވެއެވެ. 2019 ވަނަ އަހަރު ބޭންކިން ނިޒާމުގެ ތެރޭގައި 1.2 ބިލިއަން ޑޮލަރު ރައްކާކުރި އިރު، 2023 ވަނަ އަހަރު އެ އަދަދު 45 އިންސައްތައަށް އިތުރުވެ، 1.8 ބިލިއަން ޑޮލަރަށް އަރާފައިވެއެވެ.

މި ހިސާބުތަކާ ގުޅިގެން، ރާއްޖޭގައި ހިންގާ ވިޔަފާރިތަކަށް ބޭރު ފައިސާއިން ނުވަތަ ޑޮލަރުން އާމްދަނީ ލިބޭ ކުންފުނިތަކުން ބްލެކް މާކެޓްގައި އެ ފައިސާ މާރުކުރުން ހުއްޓުވައި، ބޭންކަށް މާރުކުރަން މަޖުބޫރުވާ ގޮތަށް އެމްއެމްއޭގެ ގަވާއިދުތައް ބަދަލުކުރާނެކަމަށް ރައީސް މުޙައްމަދު މުޢިއްޒު ވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ. މި ފިޔަވަޅަކީ ރާއްޖޭގެ ބޭރު ފައިސާގެ ދަތިކަން ޙައްލުކުރުމަށް އެޅޭ މުހިންމު ފިޔަވަޅެއް ކަމަށް ބެލެވެއެވެ.

އެމްއެމްއޭގެ ހިސާބުތަކުން އިތުރަށް ދައްކާގޮތުގައި، ބޭރު ފައިސާ ބޭންކުތަކުގައި ރައްކާކުރި އަދަދު 2019 ވަނަ އަހަރާ އަޅާބަލާއިރު 2023 ވަނަ އަހަރު އިތުރުވި ނަމަވެސް، އެމްއެމްއޭ އިން އާންމު ބޭންކުތަކަށް ވިއްކި ޑޮލަރުގެ އަދަދު ވެސް އެ މުއްދަތުގައި އިތުރުވެފައިވެއެވެ. 2019 ވަނަ އަހަރު ބޭންކުތަކަށް އެމްއެމްއޭ އިން ޖުމްލަ 376.6 މިލިއަން ޑޮލަރު ވިއްކި އިރު، 2023 ވަނަ އަހަރު 480.1 މިލިއަން ޑޮލަރު ވިއްކާފައިވެއެވެ. މިއީ 27 އިންސައްތައިގެ އިތުރުވުމެކެވެ.

މި ހިސާބުތަކުން ދައްކާ ގޮތުގައި، ރާއްޖޭގެ ފަތުރުވެރިކަމުގެ ދާއިރާއިން ލިބޭ އާމްދަނީ އިތުރުވަމުން ދިޔަ ނަމަވެސް، އެ އާމްދަނީގެ ބޮޑު ބައެއް ބޭންކިން ނިޒާމުގެ ތެރެއަށް ނުވަދެ، ބޭރު ފައިސާގެ ދަތިކަން ދަނީ ކުރިމަތިވަމުންނެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން، ސަރުކާރުން ވަނީ އިތުރު ފިޔަވަޅުތަކެއް އަޅަން ނިންމާފައެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ބޭރު ފައިސާ ބްލެކް މާކެޓްގައި މާރުކުރުން ހުއްޓުވުމަށް އަޅާ ފިޔަވަޅުތައް ހިމެނެއެވެ.

މި ހާލަތުގައި، ރާއްޖޭގެ އިޤްތިޞާދީ ދުޅަހެޔޮކަން ދެމެހެއްޓުމަށްޓަކައި، ފަތުރުވެރިކަމުގެ ދާއިރާއިން ލިބޭ އާމްދަނީ ރަސްމީ ބޭންކިން ނިޒާމުގެ ތެރެއަށް ވެއްދުމަށް އިތުރު މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަންޖެހޭކަން މި ހިސާބުތަކުން ދައްކައެވެ. މިގޮތުން، ސަރުކާރާއި އެމްއެމްއޭ އިން އަޅަން ނިންމާފައިވާ ފިޔަވަޅުތަކުގެ ނަތީޖާ ކުރިއަށް އޮތް ދުވަސްތަކުގައި ފެންނާނެ ކަމަށް އުންމީދު ކުރެވެއެވެ.